U Livnu je 1907. godine osnovano Srpsko pjevačko i tamburaško društvo “Sundečić“ koje je imalo svoju čitaonicu i knjižnicu. Društvo je 1912. godine imalo 103 člana i kapital od 5 170 kruna. Kulturnim i prosvjetnim nastojanjima u Livnu mnogo je doprinjela sarajevska “Prosvjeta“, među čijim se stipendistima za prvih deset godina njenog postojanja pominju činovnik „Prosvjete“ Miloš Đuran iz Livna, koji je završio studije iz geologije, i Nikola Kozomara iz Banja Luke, koji je postao profesor gimnazije u Livnu. Veliku pomoć na vaspitanju trgovačko-zanatlijske omladine ukazao je „Privrednik“, preko koga je do 1912. iz Livna poslano 26 mladića da kao šegrti uče zanat ili trgovinu kod uglednih trgovaca ili majstora. a zanatlijskim i trgovačkim nastojanjima “Privrednik“.

U prvom svjetskom ratu, crkva Uspenija Presvete Bogorodice i prostorije Srpskog pjevačkog i tamburačkog društva “Sundečić“ su opljačkane i mnoge vrijedne stvari upropašćene i odnešene. Još gora sudbina je snašla Društvo tokom Drugog svetskog rata. Nakon rata, zgrada stare srpske škole i društva „Sundečić“, koja je u ratu obrušena i onesposobljena za stanovanje, oduzete su od strane novih vlasti u zamenu za novoizgrađeni parohijski dom, koji je dovršen i osveštan 1968. godine. U nekadašnjoj zgradi Srpskog pjevačkog i tamburaškog društva „Sundečić“ i stare srpske škole danas se nalazi Livanjska gimnazija.

(Izvor: Dr. Dušan Lj. Kašić, Srpska Pravoslavna Crkva Uspenija Presvete Bogorodice u Livnu 1859-1979, Livno 1979. godine)

Više o Jovanu Sundečiću možete pročitati ovde: https://omlivanjska.com/livanjski-srbi/znamenite-licnosti/

——————————————————————————————————————–

100-godišnjica srpskog pjevačkog i tamburaškog društva „Sundečić“ u Livnu

Okrepljenje narodnog duha

U nedjelju, 18. novembra, Svetom Liturgijom i parastosom proti Jovanu Sundečiću na kojoj je načalstvovao protojerej-stavrofor Ratko Radujković iz Banja Luke uz sasluženje svešenomonaha i sveštenika Bihaćko-petrovačke eparhije, u crkvi Uspenja Presvete Bogorodice u Livnu, završene su trodnevne svečanosti povodom proslave stogodišnjice od osnivanja Srpskog pjevačkog i tamburaškog društva „Sundečić“, koje je osnovano 1907. godine u okrilju Crkvene opštine Lijevno sa ciljem da čuva i njeguje srpsko-pravoslavno crkveno i narodno pojanje.
Svojim pojanjem i nastupima tamburaškog orkestra Društvo je ostvarivalo zapažene uspjehe i krijepilo narodni duh u teškim vremenima okupacije pod Austro-ugarskom vlašću. Iz jednog izvještaja o gostovanju „Sundečića“ u Glamoču, a povodom osvećenja novosagrađene crkve, navodi se kako je Društvo nakon Liturgije svojim muziciranjem raspoložilo hiljade ljudi, da je ostalo s narodom u pjesmi i u raspoloženju do kasno ujutru. Kao i mnogobrojna društva i organizacije, tragično je ukinuto odmah na početku Drugog svjetskog rata 1941. godine, a nakon toga više nije obnavljano.

Obilježavanje velikog jubileja počelo je naučnim skupom „Jovan Sundečić – sveštenik, pjesnik i diplomata“, koji je u organizaciji Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske održan u petak, 16. novembra, u Banja Luci, a centralna proslava priređena je u subotu, 17. novembra, u prepunoj dvorani Narodnog sveučilišta u Livnu.
Duhovnu akademiju, sa bogatim i na umjetničkom nivou veoma kvalitetnim programom, u ime Episkopa bihaćko-petrovačkog Hrizostoma blagoslovio je iguman Sofronije (Nikić).
Publici u Livnu, gdje je rođen srpski pjesnik Jovan Sundečić, predstavio se i Hor sveštenika Bihaćko-petrovačke eparhije, koji je pojanjem „Marijo slavna“ otvorio svečanu akademiju.
U pozdravnom govoru predsjednik Odbora za proslavu stogodišnjice društva „Sundečić“ Branko Dokić osvrnuo se i na protu Jovana Sundečića (1825-1900), po kome je društvo dobilo ime. „Da se radi o izuzetnoj ličnosti, svjedoči i podatak da je Jovan Sundečić u trostrukoj misiji, kao sveštenik, književnik i diplomata, iza sebe ostavio velika djela i bogato književno nasljeđe. Prvi pokušaj da se Sundečić „izvuče“ iz zaborava uradila je prije dvadesetak godina Livanjka Vedrana Gotovac u maturskom radu o Jovanu Sundečiću pod naslovom „Apostol bratstva – srpskog i hrvatskog“, rekao je Dokić.

O književnom radu Jovana Sundečića govorio je Ranko Risojević, a o društvu u Livnu koje je nosilo njegovo ime iguman Sofronije.
Publici u Livnu se predstavilo Srpsko pjevačko društvo „Jedinstvo“ i Gradski tamburaški orkestar iz Banje Luke, kao i Veliki crkveni zbor župe Svih svetih iz Livna.
Svečana akademija, koja je trajala oko sat i po, završena je kompozicijom Isidora Bajića „Srpkinja“, koju su izveli Mješoviti hor SPD „Jedinstvo“ i Gradski tamburaški orkestar, kojima su dirigovali Nemanja Savić i Zdravko Ćosić. Nažalost, niko od predstavnika opštinskih i kantonalnih vlasti nije bio prisutan ovoj svečanoj Duhovnoj akademiji, dok su Akademiju medijski pratili RTRS iz Banja Luke i Radio Livno.
Prijatno druženje uz pjesmu i igru nastavljeno je u restoranu „Bakus“, gdje su se družili domaćini i gosti iz Banje Luke. Za to su se pobrinuli članovi društva „Jedinstvo“ i Tamburaškog orkestra, a ovakav događaj u gradu na Bistrici nije napravljen u posljednjih petnaest godina.

Sutradan je Svetu Liturgiju svojim pojanjem uljepšao hor „Jedinstvo“ iz Banja Luke. Planirana posjeta zgradi „Sundečić“, zadužbini SPTD „Sundečić“, koju su komunističke vlasti otele od CO Lijevno i u nju smjestile Gimnaziju, nije dozvoljena, dakle, zabranjeno je zadužbinarima da obiđu svoju zadužbinu. Iako je postojalo odobrenje od kantonalnog Ministarstva obrazovanja za posjetu, direktor Gimnazije odbacio je da posjeta bude ostvarena „zbog toga što je neradni dan“. Nadamo se da će se zadužbina „Sundečić“ vratiti svom prvobitnom vlasniku – CO Lijevno, te da će nastaviti da služi svojoj prvobitnoj namjeni, a to je promocija kulture, pismenosti i književnosti.
Do kraja ove godine očekuje se da iz štampe izađe Zbornik naučnih radova sa Naučnog skupa iz Banja Luke i sa Duhovne akademije iz Livna sa izabranim pjesmama prote Jovana Sundečića, a prihodi od prodaje Zbornika ići će za obnovu hrama Uspenja Presvete Bogorodice u Livnu.
iguman Sofronije (Nikić)

————————————————————————————————————–

Izvor: http://pravoslavlje.spc.rs/broj/977/tekst/okrepljenje-narodnog-duha/