Podgreda je malo selo razvučeno pod samom liticom Grede – tek nekoliko kuća. Tu jedan rasjed prokida litice kuda je mogla proći stoka na pašnjake Kruga, a putnici kroz prolaze Cincara prema Šuici i Kupresu. I danas u Podgredi stoji stara Bučina kamena kula na kat, koja je, prema načinu gradnje, imala i odbrambenu funkciju. Teška drvena vrata kule utvrđivala su se sa unutrašnje strane drvenom gredom koja se uvlačila u posebne rupe na zidovima vrata. U donjem dijelu su i puškarnice, te rezervni izlaz. Još veća, Jelečeva kula, opasana zidovima i velikom kapijom nalazi se istočno odavde. Ostale su tek ruševine kule i ostaci Jelečevih kuća.

Najkrupniji posjednici na ovom području bili su livanjski Džepari, a zemlju su još imali Jeleči, Buče i Čitači. Muslimansko groblje, pod imenom Bučino greblje, nalazi se ispod Bučinih kuća. Pravoslavno stanovništvo se sahranjivalo na srpskom pravoslavnom groblju u Potočanima, o kome više možete pročitati ovde: https://omlivanjska.com/2013/09/13/groblje-u-potocanima/

Ispod sela je izvor Zvonac, a u samom selu uvijek je bilo stalnih bunara. U zaseoku Grgići je vrelo Pervanuša, u čijoj je blizini pojilo za stoku. Izvor ne presušuje.

Toponimi Podgrede: Aptuša, Bristuše, Crkvina, Celin dolac, Čitakov dolac, Čula, Džeparov brig, Džeparova draga, Džomuša, Hanske njive, Higuše, Kovanluk, Krčovina, Kruške, Mučevača, Osredak, Podvornice, Pogledala, Rajčova kosa, Razdolje, Šeremetovo vrilo, Šehuše, Zvonac, Žilica glavica.

U Drugom svetskom ratu, Ustaše su u ovom selu ubile 5 Srba tokom 1941. godine. Njihova imena možete naći ovde: https://omlivanjska.com/livanjski-srbi/secanje/

Prema popisu iz 1991. godine, u selu je bilo 89 stanovnika, od čega srpske nacionalnosti nijedan, 78 hrvatske nacionalnosti, 11 bošnjačke/muslimanske nacionalnosti.

RODOVI

Srpske porodice su bile:

DUVNJACI – doselili se od Duvna;

ĐURANI – ranije Injci, doseljeni iz Gerzova kod Jajca;

JAGODIĆI – iz Tičeva kod Grahova; Jagodići su bili Džeparovi, a Đurani Čitakovi kmetovi.

Bošnjaci koji su živjeli u Podgredi: BUČE; ČITAČI – turskog su porijekla; JELEČI; RIBE.

Hrvati: ĆALETE; GRGIĆI; TOKIĆI.

PRAVOSLAVNE PORODICE IZ PODGREDE NA POČETKU DRUGOG SVETSKOG RATA 

(priredio: Siniša Jagodić)

JAGODIĆI

U Podgredi pored Livna bilo je 7 porodica Jagodića:

Porodica I

Jagodić Mijo (umro tokom drugog svetskog rata) sa ženom Ružom, od golinjevskih Pažina, imao je 2 ćerke i 6 sinova:

1.    Jagodić Ola – umrla od tifusa;
2.    Jagodić Milica – udala se u Glamoč u Kozomare;
3.    Jagodić Sava – ubijen od strane ustaša 1941. sa suprugom Cvitom od Važića iz Rašćana kod Duvna, imao ćerke Vidosavu(umrla) i Draganu (živi u Aranđelovcu);
4.    Jagodić Veljko – odselio se posle rata u Beograd, gde je umro i sahranjen; imao sina Kostu (koji je vrlo mlad umro) i ćerke Dušanku, Živanu, Olu, Zoru, Vidu i Miru koje žive u Beogradu, sem Zore koja živi u Livnu;
5.    Jagodić Luka – odselio se posle rata u Aranđelovac, gde je umro i sahranjen – sa ženom Stanom-Garom (Radeta) ima sina Radeta koji ima 2 ćerke;
6.    Jagodić Kosta – nestao 1941-1945, verovatno na području Glamoča;
7.    Jagodić Nikola – nestao 1941-1945, verovatno na području Glamoča;
8.    Jagodić Momčilo – odselio se posle rata u Aranđelovac, gde i danas živi (supruga Mira iz Radeta) i ima kćerku Ranku i sina Mišu koji ima sina Momčila i ćerku Milicu.

Porodica II

Jagodić Tomo – (umro pre rata) sa  suprugom Jovankom (ubijena 1941.)  iz Rilića ima 4 ćerke Anđu, Rajku, Danicu i Nevenku i 3 sina:

1.    Jagodić Luka –posle rata se odselio u Aranđelovac, gde je umro i sahranjen. Sa suprugom Pavom iz Petrovića (Glamoč) imao jednu ćerku Rajku i 5 sinova Svetka (4 ćerke Radmilu, Oliveru, Snežanu i Slobodanku), Ratka (ćerka Slađana, koja ima Maju, Magdalenu i Nemanju i sin Radivoje koji ima Veljka i Ninu), Slobodana (sinovi Nenad, koji ima Nedu i Laru, i Srđan, koji ima Ivana i Lolu), Živka (sinovi Aleksandar i Đorđe) i Ranu (ćerka Jovana i sinovi Luka, koji ima Petra, i Miloš koji ima Janu) koji žive u Aranđelovcu;
2.    Jagodić Miloš – posle rata kolonizovan u Obrovac u Bačku gde je umro i sahranjen. Njegovi sin Milan živi u Bačkoj Palanci, a ima i ćerku Milu;
3.    Jagodić Živko – pre rata otišao u  Potočane. Ubijen u Livnu 1941. od strane ustaša. Ima sina Tomu koji ima 2 sina i ćerku Milu.
Porodica III

Jagodić Pero – (poginuo u prvom svetskom ratu) sa suprugom Jokom od Ercega iz Doca kod Glamoča imao 2 sina:

1.    Jagodić Mirko – posle rata se odselio u Livno gde je umro i sahranjen, sa suprugom Ljubom (od Pažina iz Golinjeva), ima 2 kćerke Dragicu i Danicu i sina Peru (sinovi Siniša koji ima Mariju, Milicu i Miloša i Rade koji ima Katarinu) koji žive u Beogradu;
2.    Jagodić Stevo – umro posle rata i sahranjen u Potočanima sa suprugom Jelom Ćevap iz Baljaka (Šuica), ima kćerku Vojku i sina Dejana (umro mlad) i Vojina (ćerke Dijana, Dejana i sin Stevo koji ima ćerku Anastasiju) koji živi sa porodicom u Tesliću.

Porodica IV

Jagodić Jovo – (poginuo u prvom svetskom ratu), ima 2 sina Nenada i Radu.

Jagodić Nenad – zverski ubijen tokom rata (posmrtni ostaci na Partizanskom groblju u Livnu) sa suprugom Jelom iz Vuleta od Glamoča, imao ćerku Milu i 2 sina:

1.    Jagodić Jovo – umro i sahranjen u Livnu (supruga Đuka Vujanović), ima ćerku Milu i sina Nenada, koji ima Đanina i koji žive u SAD;
2.    Jagodić Ilija – nastradao u saobraćajnoj nesreći u Aranđelovcu sa suprugom Gospavom Baroš iz Sajkovića, ima sinove Nebojšu i Nenada koji žive i Beogradu.

Jagodić Rade – posle rata preselio u Žabljak gde je umro, a sahranjen je u Livnu. Sa suprugom Stakom (od Pažina iz Golinjeva) ima ćerku Maru koja živi u Banjaluci i sinove:

1.    Jagodić Boško – živi u Zagrebu i ima 2 sina Duška i Radeta;
2.    Jagodić Borislav – živi u Banjaluci i ima ćerku i sina;
3.    Jagodić Nenad – živi u Splitu i ima 2 ćerke.
Porodica V

Jagodić Ilija – poginuo u prvom svetskom ratu, imao sina  Branka koji je ubijen od strane ustaša 1941. a sa ženom Draginjom (od Laganina iz Gubera) ima sina:

1.    Jagodić Milorad – živi u Tovariševu u Bačkoj

Porodica VI

Jagodić Boško – ubijen od strane ustaša u Livnu 1941. sa suprugom Ružom (od porodice Laganin), ima 2 ćerke Darinku i Stanu i 4 sina:

1.    Jagodić Bogdan – nastradao kao učesnik rata 1941-1945. na Zelengori;
2.    Jagodić Stojan – živeo i radio u Travniku gde je umro i sahranjen;
3.    Jagodić Maksim – posle penzionisanja u Livnu odselio se u Aranđelovac gde je umro i sahranjen;
4.    Jagodić Pavo-Garan – nestao skupa sa sestrom Darinkom tokom rata 1941-1945.
Porodica VII

Jagodić Pavle – poginuo u prvom svetskom ratu i imao ćerku Pavu sa Jefom (od Sprema iz Kupresa) – posle rata se udala i živela u Londonu gde je i umrla.

DUVNjACI

Porodica I

Duvnjak Stanko – umro posle rata i sahranjen u Potočanima, sa suprugom Jefom (udovicom iz Jagodića), ima ćerku Stanu i sina

1.    Duvnjak Simo – umro i sahranjen u Livnu  gde je živeo sa porodicom.

ĐURANI

Porodica I

Đuran Božo – stradao u pokolju 1941. godine. Ima ćrke Milu i Jelenu i sinove koji su kolonizovani u selo Obrovac u Bačkoj:

1.    Đuran Cvijo
2.    Đuran Drago
3.    Đuran Rajko

Porodica II

Đuran Stojan – živeo i umro u selu Podgreda a sahranjen u Potočanima. Sa suprugom Stojom  (iz Potočana) imao 3 ćerke – Ružu, Bosiljku i Radojku i 3 sina:

1.    Đuran Dušan – odselio se u Aranđelovac gde je umro i sahranjen;
2.    Đuran Ilija – živeo i radio u Beogradu gde je umro i sahranjen;
3.    Đuran Milan – koji se iselio u Aranđelovac posle najnovijih ratnih zbivanja.

ĆEVAPI

Porodica I

Ćevap Đorđe – iz Baljaka kod Šuice, umro u Podgredi a sahranjen u Potočanima. Sa sprugom od Zelena iz Cebara kod Duvna ima 2 ćerke – Jelu udatu za Stevu Jagodića i Milicu udatu za  Milenka Radetu u Guber.